Drodzy Mieszkańcy, niestety nadszedł ten moment, kiedy zmuszona jestem przedstawić radzie projekt uchwały zwiększającej stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.  W ostatni wtorek podczas komisji trwającej do późnych godzin nocnych, analizowaliśmy z radnymi obecną sytuację. W lutym br. po kolejnej podwyżce cen zagospodarowania odpadów na Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych w Korzyścienku (dalej RIPOK), wiedziałam, że system się nie bilansuje, że do jego zamknięcia może zabraknąć nam blisko 500 tys. zł. Jednakże w sytuacji panującej pandemii, w której niewiadomo było co będzie z sezonem nie mogłam mieszkańców obciążyć kolejną podwyżką. Z pełną świadomością podjęłam decyzję, za którą mogę ponieść konsekwencje, jako Wójt i postanowiłam, że gmina zapłaci brakującą różnicę. Jak Państwo wiecie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi muszą być ustalone w takiej wysokości, aby system się samofinansował. Wydatki na wywóz śmieci muszą być pokryte wyłącznie z opłat mieszkańców. Gmina nie może dopłacać do systemu. Pieniądze wpłacane przez mieszkańców nie mogą być też wydawane na cele inne niż zbiórka odpadów komunalnych.

Obecnie realny koszt wywozu odpadów segregowanych powinien wynosić 8,60 zł od zużycia 1m3 wody, jednakże po rozmowach z pracownikami RIPOK otrzymałam informację, iż stawka za odpady zmieszane w roku 2021 wzrośnie o 30%, bioodpady o 10%, plastik i metale ponad 100%, papier blisko 200%, dlatego też w projekcie uchwały dotyczącym stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi przedłożyłam kwotę 10 zł za m³ zużytej wody. Od nowego roku zmieniają się przepisy regulujące segregację odpadów, nie będzie już możliwości złożenia deklaracji na odpady zmieszane (niesegregowane), ten rodzaj odpadów zostanie zastąpiony odpadami pozostałymi po segregacji. Dlatego też stawka proponowana w uchwale za te odpady wynosi 40 zł za m3. Wszyscy musimy dążyć do pełnej segregacji odpadów, tak aby tych najdroższych było najmniej.

DLACZEGO ZAGOSPODAROWANIE ODPADÓW WZROSŁO?

Podwyżka opłat za wywóz odpadów komunalnych nastąpiła z przyczyn niezależnych od samorządu gminnego i dotyka nie tylko naszej gminy. Głównym jej powodem jest znaczny wzrost opłaty na RIPOK oraz ilości odpadów wytwarzanych i przekazywanych do odbioru z terenu gminy.

* Zmiany przepisów uderzające w samorządy

Na koszt zagospodarowania odpadów komunalnych składa się wiele czynników. Od 2020 r. roku gminy w całej Polsce muszą prowadzić narzuconą przepisami segregację odpadów na frakcje, co oznacza dużo wyższe koszty odbioru odpadów. W związku z tym wzrośnie liczba kursów, jakie muszą wykonać operatorzy. To przekłada się na koszty paliwa i pracy, które są pokrywane z gminnego budżetu. Naszą gminę ten przepis dotyczy od 2021. Należy zaznaczyć, że nowe regulacje prawne narzucają na wszystkich mieszkańców obowiązek segregacji odpadów. Czterokrotność stawki dotyczyć będzie tylko tych, którzy nie podporządkowują się ustawowemu obowiązkowi prowadzenia selektywnej zbiórki, w ten sposób chronieni są ci mieszkańcy, którzy przestrzegają tego obowiązku.

Ustawodawca zwiększył także obowiązkową częstotliwość wywozu śmieci z posesji, a to także ma wpływ na koszty.

* Ceny energii, koszty pracy

Na podwyżkę stawek za gospodarkę odpadami wpływają rosnące w latach 2016-2020 koszty:
paliwa – wzrost aż o 40%, energii elektrycznej - o aż 67% oraz płacy minimalnej - o 25%.

* Brak odpowiedzialności producentów za opakowania

W Polsce producenci opakowań, np. firmy produkujące kosmetyki, produkty spożywcze czy środki czystości, praktycznie nie ponoszą odpowiedzialności finansowej za wprowadzanie na rynek tworzyw sztucznych. Stawki są skandalicznie niskie, a cały koszt późniejszego zajmowania się odpadami spada na gminy i ich mieszkańców. W Polsce koszty utylizacji odpadów, np. butelek plastikowych, pokrywają mieszkańcy, natomiast w Niemczech czy Austrii – producenci odpadów, czyli koncerny. Opakowań jest na rynku coraz więcej, bo produkujące je firmy nie mają żadnej motywacji, by wprowadzić opakowania zwrotne - nie ma żadnych mechanizmów fiskalnych, które je do tego mobilizują.

* Gminy nie zarabiają na surowcach i recyklingu

Na rynku gospodarki odpadami jest coraz więcej surowców, których nikt nie kupuje lub kupuje za bezcen. Gmina ponosi koszty za ich przetworzenie. Ceny np. papieru czy plastiku spadły poniżej zera. Sprzedaż tylko niektórych frakcji surowców jest opłacalna, ale tylko po dokładnym ich oczyszczaniu w miejscu sortowania. Nasz Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów działa jeszcze za krótko, aby można było przeprowadzić szerszą analizę.

Część firm zajmujących się odzyskiem (ok. 25%) przestała prowadzić swoją działalność przez zmianę przepisów i postawione przez rząd wymogi. W przyszłym roku planujemy zakupić belownicę do papieru, wówczas będziemy go oddawać do firm skupujących makulaturę, co znacznie obniży koszty zagospodarowania tego odpadu.

* Napływ odpadów z zagranicy do Polski  

Rząd pozwolił na potrojenie ilość odpadów sprowadzonych do Polski. Producentom bardziej opłaca się kupić surowce pierwotne lub wtórne sprowadzane z zagranicy niż skupować te produkowane w kraju.

* Kosztowne wymogi dla firm zajmujących się odbiorem odpadów

Rząd narzucił firmom zajmującym się odpadami nowe, bardzo kosztowne wymogi. Przykładowo, firmy muszą od 2019 r. instalować w swoich zakładach monitoring wizyjny o wysokiej rozdzielczości i instalacje przeciwpożarowe. Nowelizacja przepisów unieważniła wszystkie wydane dotychczas zezwolenia, a za nowe firmy muszą nie tylko uiścić stosowne opłaty, ale również wnieść wysoką gwarancję bankową. Te dodatkowe wymogi również mają wpływ na wzrost cen. W obecnym czasie w gminie przeprowadzany jest przetarg na odbiór i zagospodarowanie odpadów, na dzień dzisiejszy nie znana jest kwota tej usługi w roku 2021.

* System gospodarki odpadami musi się bilansować

Samorząd nie może dopłacać do systemu zagospodarowania odpadów komunalnych z innych źródeł. Zgodnie z przepisami nałożonymi przez ustawodawcę system musi bilansować się, tzn. koszty funkcjonowania systemu muszą być w całości pokrywane opłatami wnoszonymi przez mieszkańców i firmy.

W przypadku Gminy Ustronie Morskie koszt prognozowany w roku 2021 – przekracza 4 mln.

W tym miejscu gwarantuję Państwu, że co kwartał wspólnie z Radnymi będziemy analizować sytuację i niezwłocznie podejmować odpowiednie kroki, aby system gospodarowania odpadami na terenie gminy spełniał swoją rolę.

Wójt gminy Ustronie Morskie
Bernadeta Borkowska