Nowy system odpłatności za śmieci
Szanowni Państwo, przed nami trudny okres związany z wdrożeniem nowego system odpłatności za śmieci. Gospodarka odpadami komunalnymi to temat, który w ostatnim czasie coraz częściej jest podejmowany przez wszystkie samorządy w Polsce. Całą Polskę zalała fala podwyżek za odbiór śmieci. Z informacji z Krajowej Izby Gospodarczej wynika, iż w wielu gminach opłaty wzrosły ostatnio nawet o 100-140%.Wypracowanie odpowiedniego systemu informacji i edukacji dla naszych mieszkańców jest bardzo ważną rzeczą. Chodzi o fakt, abyśmy wszyscy efektywnie segregowali odpady, ponieważ w 2020 roku powinniśmy uzyskać 50 % poziomu odzysku odpadów segregowanych. Wzrost kosztów funkcjonowania system gospodarowania odpadami, wynikający między innymi ze zmian w przepisach i sytuacji rynkowej, wymusza na gminie regulacje w zakresie opłat za wywóz śmieci. Bezpośredni wpływ na ten stan ma wzrost kosztów składowania śmieci na wysypiskach. Wprowadzona 20 lipca ub.r. nowelizacja ustawy o odpadach wprowadza m.in.: skrócenie okresu magazynowania odpadów, obowiązek wizyjnego systemu kontroli miejsc magazynowania lub składowania odpadów, zmianę zasad wydawania zezwoleń na prowadzenie działalności związanej z odbieraniem i gospodarowaniem odpadami. Zmiany, których autorem było Ministerstwo Środowiska, były podyktowane coraz częstszymi zjawiskami porzucania odpadów jak również pożarami składowisk śmieci. Dostosowanie przedsiębiorstw do nowych obostrzeń spowodowało wzrost cen odbioru odpadów. W 2018 r. przetworzenie tony śmieci w Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów w Korzyścienku kosztowało gminę 218,15 zł netto za tonę zmieszanych odpadów komunalnych i 110,97 zł za tonę odpadów ulegających biodegradacji. Od lutego tego roku wysokość stawek została została podniesiona odpowiednio do 340,37 zł i 236,98 zł. Łączne koszty odbioru i zagospodarowania śmieci zmieszanych zwiększyły się i plan na rok 2019 wynosi 1.430.156 zł.
Poniżej przedstawiamy dane dotyczące ilości odpadów produkowanych przez mieszkańców gminy Ustronie Morskie w roku 2018:
Łącznie do RIPOK oddano: 887,37 ton odpadów segregowanych i 3258,56 ton odpadów niesegregowanych.
Z naszych danych wynika, iż w 2018 roku nasz mieszkaniec produkował średnio 1112 kg śmieci na osobę. Statystyczny mieszkaniec gminy Ustronie Morskie wytwarza ponad 3,5 krotnie więcej odpadów, niż mieszkaniec małego miasta poniżej 50 tys. mieszkańców zgodnie ze wskaźnikami KPGO. Decyduje o tym głównie turystyczny charakter gminy. W większości gospodarstw domowych prowadzona jest działalność gospodarcza polegająca na wynajmie kwater, co powoduje generowanie większej ilości odpadów.
W roku 2019 zakłada się produkcję 942 ton odpadów segregowanych i 3564,30 ton odpadów niesegregowanych, co przełoży się na wzrost opłaty o ponad 0,5 mln zł. Ponadto budżet gminy na rok 2019 nie zawiera prawidłowo oszacowanych kosztów gospodarki odpadami, już dziś widzimy że brakuje tu blisko 300 tys. zł.
Tu warto dodać, że prawidłowo skalkulowana opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi powinna z jednej strony zapewniać sprawne funkcjonowanie systemu odbioru odpadów na terenie gminy, z drugiej zaś nie powinna stanowić źródła jej dodatkowych zysków, co oznacza, że gmina nie może zarabiać na odpadach. Musi tak skalkulować opłatę dla mieszkańca, by pokryć koszty odbioru i zagospodarowania odpadów. Od 2015 roku udawało się utrzymywać stałą stawkę, płatną od osoby – 9 zł za odpady segregowane i 18 zł za niesegregowane. Z przeprowadzonej analizy wynika, iż system przez ostatnie lata się nie bilansuje. W 2017 roku Gmina dopłaciła 175 981,12 zł, w 2018 roku 212 523,41 zł. Perspektywa 2019 roku jest jednak niekorzystna, bo w celu zbilansowania systemu może zabraknąć ponad 800 000 zł.
Kosztem obsługi systemu jest odbieranie, transport, zbieranie, odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych. Kosztem jest również utrzymanie punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych oraz prowadzona przez Gminę obsługa administracyjna tego systemu, w tym edukacja ekologiczna w zakresie prawidłowego postępowania z odpadami komunalnymi. Całkowity koszt funkcjonowania systemu zamyka się kwotą blisko 3 mln złotych.
Prawo daje następujące możliwości naliczania opłat za powstające odpady: od liczby osób zamieszkujących na terenie nieruchomości (tak jak jest teraz), na podstawie powierzchni lokalu mieszkalnego oraz na podstawie zużycia wody z nieruchomości. Dwa pierwsze rozwiązania mają spore wady. W pierwszym przypadku – istnieje pokusa zaniżania liczby osób faktycznie zamieszkujących nieruchomość. W drugim przypadku tyle samo płaci samotny emeryt, co wieloosobowa rodzina. W 40-metrowym mieszkaniu może mieszkać pięć osób, a na 100 metrach dwie. Natomiast trzecie rozwiązanie – od zużycia wody – wydaje się najbardziej rozsądne. Jest to system, w którym każdy płaci za siebie. Jeśli ktoś mieszka, musi zużywać wodę. Na tej podstawie można wyliczyć rzeczywistą opłatę za odpady.
W tym systemie nie ma mowy, by uczciwi dopłacali do nieuczciwych.
W przypadku, gdyby nie została zmieniona metoda naliczania opłaty, gmina zmuszona jest podnieść opłatę w istniejącym systemie z kwoty 9,00 zł na 13,00 zł przy odpadach segregowanych, i z kwoty 18,00 zł na 26,00 przy odpadach niesegregowanych.
Proponowany system liczenia opłat za m3 wody jest mniej wrażliwy na nierzetelność deklarujących i daje się weryfikować w oparciu o dane możliwe do uzyskania od MWiK w Kołobrzegu. Wydaje się też lepiej zsynchronizowany z rzeczywistym poziomem wytwarzania odpadów przez poszczególnych mieszkańców. W 2018 roku mieszkańcy Gminy zużyli 606.702 m3 wody. 80% mieszkańców Gminy segreguje odpady, tj. 2534 osoby. 660 osób nie prowadzi selekcji. Łącznie systemem gospodarki odpadami objętych jest 3194 osoby. Przyjmując koszty funkcjonowania systemu, pomniejszone o opłaty od nieruchomości, których nie można rozliczać od wody, dzielone przez ilość zużytej wody otrzymamy stawkę 4,00 zł za 1 m3 zużytej wody.
W związku z tym, iż do 2020 roku powinniśmy uzyskać 50 % poziomu odzysku odpadów segregowanych stawka opłaty za odpady nie zbierane w sposób selektywny wynosić będzie 9 zł.
Koszty funkcjonowania całego systemu wzrosły w stopniu diametralnym. Przeprowadziliśmy gruntowne analizy i wypracowaliśmy propozycję stawek, które pozwolą sfinansować deficyt. Dokładamy wszelkich starań, aby gmina była czysta, a koszty systemu możliwe najniższe.
ZMIANA STAWKI OPŁATY ZA GOSPODAROWANIE ODPADAMI KOMUNALNYM W GMINIE USTRONIE MORSKIE W 2019 R. - PREZENTACJA PRZED POSIEDZENIEM KOMISJI BUDŻETOWEJ I KOMUNALNEJ.
Wójt Gminy Ustronie Morskie
Bernadeta Borkowska